سالروز رحلت رسول اکرم (ص) در سال ۱۴۰۴

رحلت رسول اکرم (ص)

رحلت رسول اکرم (ص)، که به وفات پیامبر اسلام نیز شناخته می‌شود، به زمان درگذشت حضرت محمد (ص) اشاره دارد. این رویداد مهم در تاریخ ۲۸ صفر سال ۱۱ هجری قمری، مطابق با ۸ ژوئن سال ۶۳۲ میلادی رخ داد. رحلت پیامبر (ص) در شهر مدینه و در خانه‌ای که اکنون به مسجد النبی شناخته می‌شود، اتفاق افتاد.

وقایع پس از رحلت رسول اکرم (ص)

پس از وفات حضرت محمد (ص)، وقایع مهم و تأثیرگذاری در تاریخ اسلام رخ داد که شامل تعیین خلیفه، توسعه اسلام، و چالش‌های داخلی بود.

سقیفه بنی‌ساعده:

بلافاصله پس از مرگ پیامبر (ص)، مسلمانان در مکانی به نام سقیفه بنی‌ساعده جمع شدند تا در مورد جانشینی پیامبر بحث کنند. این جلسه منجر به انتخاب ابوبکر به عنوان اولین خلیفه مسلمانان شد.

جنگ‌های رده:

در دوران خلافت ابوبکر، برخی از قبایل عرب که به اسلام پیوسته بودند، پس از مرگ پیامبر از اسلام سرپیچی کردند. ابوبکر جنگ‌هایی را برای مهار این شورش‌ها و تثبیت اسلام آغاز کرد.

تدوین قرآن:

در زمان خلافت ابوبکر و به پیشنهاد عمر بن خطاب، قرآن که تا آن زمان شفاهی منتقل می‌شد، جمع‌آوری و به صورت کتاب درآمد تا از تحریف آن جلوگیری شود.

توسعه اسلام:

خلفای بعدی، عمر بن خطاب و عثمان بن عفان، نقش مهمی در گسترش سریع اسلام به خارج از شبه جزیره عربستان داشتند. تحت رهبری آنها، امپراتوری‌های بزرگی مانند امپراتوری بیزانس و ساسانیان تحت فشار قرار گرفتند و بسیاری از مناطق به دست مسلمانان افتاد.

فتنه و قتل عثمان:

خلافت عثمان بن عفان با چالش‌های داخلی و بی‌رضایتی‌هایی همراه بود که منجر به قتل وی شد. این رویداد زمینه‌ساز دوران فتنه و شروع جنگ‌های داخلی در جامعه اسلامی شد.

این وقایع بنیادین در شکل‌گیری و توسعه جامعه اسلامی نقش اساسی داشتند و تأثیر عمیقی بر تاریخ اسلام گذاشتند.

علت وفات پیامبر اکرم (ص)

در اسناد تاریخی بسیاری از منابع روایی، علت درگذشت رسول خدا (ص) را به موجب سمی دانسته اند که با نقشه و رنامه قبلی به آن حضرت خورانده‌اند. احادیث و روایات مذکور دارای ترتیب و تسلسل معنوی هستند. به این معنا با وجودی که واژه‌ها و شرح این موضوع در همه آنها یکسان نیست، ولی به طور کلی همگی آنها در خصوص خوراندن زهر به آن حضرت اتفاق نظر داشته و به اثبات این موضوع می‌رسد.

به طوری که ششمین پیشوای مسلمین جهان حضرت امام جعفر صادق (ع) می‌فرمایند:

«چون پیامبر اسلام (ص)، ذراع (یا سر دست) گوسفند، را دوست می‌داشتند، یک زن یهودی با اطلاع از این موضوع ایشان را با این بخش از گوسفند مسموم نمودند.»

همچنین در حدیث دیگری بیان داشته‌اند:

«پیامبر اکرم (ص) در جریان جنگ خیبر مسموم شده و هنگام رحلتشان بیان فرمودند که لقمه‌ای که آن روز در خیبر تناول نمودم، اکنون اعضای بدنم را نابود نموده است و هیچ پیامبر و جانشین پیامبری نیست، مگر این که با شهادت از دنیا می‌رود.»

در احادیث مذکور ضمن تاکید بر مسموم شدن پیامبر اسلام (ص)، عامل اصلی رحلت ایشان را مسمومیت به قصد گرفتن جان ایشان اعلام کرده‌اند که توسط دشمنان انجام شده است. در عین حال این امر نشان می‌دهد همه انبیا و اولیا الهی به طریق شهادت جان خود را از دست داده‌اند و هیچ یک از آنها به شیوه معمول و طبیعی دار فانی را وداع نمی‌گویند!

خاکسپاری بدن مبارک پیامبر اسلام (ص)

هنگامی که رسول مکرم اسلام (ص) و آله به شهادت رسیدند، امیرالمومنین حضرت علی (ع) در کنار تعدادی از پسرعموهایش مشغول غسل و کفن کردن پیکر مطهر آن حضرت شدند. در این میان بلافاصله برخی از بزرگان و سودجویان مهاجر و انصار از فرصت استفاده کرده و در سقیفه بنی ساعده جمع شدند تا در خصوص جانشینی حضرت محمد (ص) و آله گفتگو کرده و شخصی را از میان خود انتخاب کنند. این امر در شرایطی رخ داد که تنها چندی پیش از این، رسول خدا (ص) در هنگام بازگشت از حجت الوداع طبق  فرمان الهی، امیرالمومنین حضرت علی (ع) را به عنوان ولی، وصی و جانشین پس از خود به همه مسلمانان معرفی کرده بود.

حضرت امام محمد باقر (ع) در این خصوص فرموده‌اند:

«مردم روز دوشنبه و شب سه شنبه را بر بدن آن حضرت نماز می‌خواندند، و عموم مردم حتی خواص و نزدیکان حضرت بر بدن مبارک نماز خواندند، اما هیچیک از اهل سقیفه بر غسل و کفن و دفن حضرت حاضر نشدند. امیرالمومنین (ع) بریده اسلمی را برای خبر دادن نزد آنان فرستاد، ولی اعتنایی نکردند و بعد از دفن آن حضرت بیعت آنان هم تمام شد.»

اهل بیت رسول خدا علیهم السلام، بستگان ایشان و ریش سفیدان یارانش در خصوص محل دفن پیکر مطهر آن حضرت با یکدیگر سخن گفته و هر یک نظر خود را ابراز می‌داشت.

به طوری که امیرالمومنین حضرت علی (ع) که عهده‌دار رسیدگی به بدن مطهر ایشان بوده و از مقرب‌ترین مردان به آن حضرت بود، فرمودند:

«إنّ اللّه لم یقبض روح نبیه إلّا فى أطهر البقاع و ینبغى أن یدفن حیث قبض؛ به درستى که خداى سبحان، جان پیامبرى را نمى گیرد مگر در پاکیزه‌ترین مکان، و سزاوار است در همان مکانى که قبض روح شد، در همان جا دفن گردد.»

بیانات حکمت آمیز حضرت علی (ع) از نظر همه حاضران مورد قبول واقع گردید. از این رو پیکر پاک آخرین فرستاده خدا حضرت محمد (ص) و آله را در همان جایی که دار فانی را وداع گفتند، خاکسپاری کردند.

برخی از مورخین همچون طبری در روایات خود، به طور غیر واقعی موضوع دفن پیکر مبارک نبی مکرم اسلام (ص) و آله را در همان جایی که وفات کرده‌اند، از جانب ابوبکر مطرح کرده و از سوی او بیان می‌کند:

«ما قُبض نبىٌ إلّا یدفن حیث قُبض؛ هیچ پیامبرى از دنیا نرفت، مگر این که در همان مکانى که قبض روح شد دفن گردید.»

بدین ترتیب در عصر حاضر مزار شریف رسول اسلام (ص) و آله در قسمت داخلی مسجد النبی واقع شده و به عنوان یک مکان زیارتی پذیرای مسلمانان و علاقمندان به آن حضرت از نقاط مختلف جهان است.